Schuster (Kruk-Schuster) Stanisław (1890–ok. 1940), pułkownik Korpusu Ochrony Pogranicza. Ur. 25 II w Kołomyi, był synem Antoniego, poborcy podatkowego, właściciela 45 mórg lasu i 81 mórg połoniny w Żabiem w pow. kosowskim, i Janiny z Karczewskich.
S. ukończył siedmioklasową szkołę wydziałową. W l. 1906 i 1908–9 uczęszczał do wyższego gimnazjum w Kołomyi. Jako uczeń od r. 1906 należał do organizacji niepodległościowej młodzieży przy «Zaraniu», a także nawiązał kontakt z miejscową drużyną «Sokoła» i z lokalną organizacją Związku Strzeleckiego. Po opuszczeniu gimnazjum podjął pracę jako telegrafista na kolei w Kołomyi. W grudniu 1912 był współzałożycielem XXXVIII Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Kołomyi (gdzie używał pseud. Kruk, który z czasem przyjął jako drugi człon nazwiska) i następnie odbył rekrucki, podoficerski i oficerski kurs wyszkolenia wojskowego. W dn. 16 VIII 1914 stawił się w Krakowie na czele oddziału przez siebie przyprowadzonego i przydzielonego do utworzonego później 2. pp Legionów Polskich. Dn. 29 IX został mianowany chorążym i objął dowództwo plutonu, a 20 X 1914 awansował na podporucznika i otrzymał dowództwo kompanii w tymże pułku.
Od 30 IX 1914 S. walczył w Karpatach Wschodnich i 21 I 1915 był raniony ciężko w rękę pod Kirlibabą; dn. 20 VIII wrócił do pułku i objął stanowisko dowódcy 1. kompanii 2. pp Legionów Polskich. Dn. 1 X t.r. został mianowany porucznikiem. Od 26 X 1915 był wraz z pułkiem na froncie wołyńskim. Walczył m.in. pod Gruziatynem, gdzie 20 VI 1916 został raniony w udo. W dn. 6 XI 1916 wrócił do pułku w Baranowiczach. Od 1 VII 1917 przebywał na kursie w Polskiej Sile Zbrojnej w Ostrowi-Komorowie, 1 IX t.r. otrzymał awans na kapitana, a 12 XII t.r. nominację na stanowisko dowódcy batalionu w 2. pp Legionów Polskich. Uczestniczył 15 II 1918 w przebiciu się II Brygady Legionów na rosyjską stronę frontu pod Rarańczą, zaś 1 III został awansowany na majora i powołany na stanowisko dowódcy II batalionu 14. p. strzelców w II Korpusie Polskim. Dn. 11 V t.r. uczestniczył w bitwie pod Kaniowem. Dostał się do niewoli niemieckiej, ale 1 VI zbiegł i otrzymał stanowisko rejonowego komendanta Organizacji Werbunkowo-Agitacyjnej w Mohylewie. Od 1 X 1918 sprawował funkcję dowódcy samodzielnego batalionu, a od 1 XI dowódcy 2. p. w 4. Dyw. Strzelców gen. Lucjana Żeligowskiego na Kubaniu.
W dn. 4 IV 1919 S. wyjechał do Paryża, a 1 V t.r. przydzielono go tam do sztabu Armii Polskiej we Francji, 25 V został dowódcą II batalionu 12. p. strzelców w 6. Dyw. Piechoty gen. D.A.M. de Champeaux de Saucy i od 28 VI uczestniczył w końcowych działaniach zaczepnych WP w Galicji Wschodniej na kierunku Przemyślany-Podwołoczyska. W dn. 9 IX był mianowany dowódcą batalionu zapasowego 49. P. Strzelców Kresowych w Kołomyi. Dn. 21 VII 1920 został awansowany na podpułkownika, a 10 VIII t.r. powołany został na stanowisko dowódcy 20. pp, dowodził nim do końca wojny na froncie, zaś w okresie pokojowym do 27 I 1931, najpierw jako p.o. dowódca, a następnie jako dowódca. W dn. 19 III 1927 awansował na pułkownika. Od 28 I 1931 służył w Korpusie Ochrony Pogranicza (KOP) jako dowódca brygady «Wilno» i mieszkał w Wilnie. W okresie pokojowym uczestniczył w kilku kursach: od 24 II do 25 IV 1921 dla wyższych dowódców we Lwowie, od 1 XI 1921 do 18 II 1922 dla wyższych dowódców w Rembertowie, od 15 V do 1 VI 1925 w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu i od 3 II do 5 V 1928 dla dowódców pułków w Rembertowie.
Dn. 4 III 1935 S. został zwolniony ze stanowiska dowódcy brygady KOP, uznany za niezdolnego do służby wojskowej i przeniesiony w stan spoczynku 31 XII 1935. Zamieszkał w Krakowie, gdzie poświęcił się pracy głównie w Związku Legionistów Polskich i w Kole 2. pp Legionów Polskich. Po wybuchu wojny znalazł się na wschodzie. Internowany we wrześniu 1939 przez władze radzieckie, zginął ok. 1940 r. Był odznaczony m.in.: Krzyżem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych 4-krotnie, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za Wojnę, Medalem Dziesięciolecia, austriackim medalem «Signum Laudis», Krzyżem Cesarza Karola, Krzyżem Komandorskim Korony Rumunii.
W małżeństwie z Adą ze Świechowskich S. miał dwóch synów: Stanisława (ur. 1921) i Adama (ur. 1928).
Fot. w: CAW, przy kwestionariuszu do VM, Album Legionów Polskich, W. 1933; – Enc. Wojsk., VII; „Dziennik Personalny MSWojsk” 1920 nr 27, 45, 1927 nr 10, 1931 nr 1; Rocznik oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; Kryska-Karski T., Materiały do historii Wojska Polskiego, Londyn 1984 No. 13 s. 10; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, W. 1917; Moszyński A., Lista katyńska. Jeńcy obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Zaginieni w Rosji sowieckiej, W. 1989; Tucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Lista ofiar, W. 1991; – Bagiński H., U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, W. 1935 (wspólna fot.); tenże, Wojsko Polskie na Wschodzie, 1914–1920, W. 1921; Czerep S., II Brygada Legionów Polskich, W. 1991; Wrona S., Zarys historii wojennej 20-go pułku piechoty Ziemi Krakowskiej, W. 1928 s. 20; Wrzosek M., Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918–1921, W. 1992; – Sprawozdanie Dyrekcji c.k. wyższego gimnazjum w Kołomyi za r. szk. 1905/06, Kołomyja 1906; toż na r. szk. 1908/09, Kołomyja 1909; – CAW: Akta personalne S-a sygn. 5238–30930, t. VM 62–524, t. P–R 16–76 i t. OPWJ 14; – Informacje Instytutu Katyńskiego w Polsce w Kr.
Mieczysław Wrzosek
Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.